زبا نشناسی تربیتی به مثابه حوزه پژوهشی میان رشته‌ای

گسترده‎ترین حیطه‎ زبان حیطه‎ای است که زبان با زمینه‎های بیرون از خودش مرتبط می‎شود. به این اعتبار زبان بر برخی از عوامل محیطی تأثیر می‎گذارد و از بعضی از آنها تأثیر می‎پذیرد. یکی از مهم‌ترین این زمینه‌ها حوزه تعلیم و تربیت است. در این مقاله با به کارگیری روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی، ضمن معرفی رشته جدیدی که در دانشگاه‌های بزرگ جهان دایر است، به سودمندی راه‌اندازی آن در جهت توسعه مطالعات زبانی با توجه به مسائل زبان‌شناختی ایران به ویژه در حوزه تعلیم و تربیت پرداخته شده است. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که زبان‎شناسی تربیتی به عنوان پلی میان دنیای زبانی و نظام تعلیم و تربیت می‎کوشد فعالیت‎های آموزشی را با توجه به مسایل زبانی، به نحوی مطلوب‎تر سامان دهد. مطالعات زبان‎شناسی تربیتی بر نقش زبان در یادگیری و آموزش متمرکز است. این شاخه علمی ضمن تأکید بر تلفیق زبان‎شناسی و آموزش، با استفاده از روش‎ها و نظریه‎های زبان‎شناختی، مسایل و مشکلات عملی نظام آموزش رسمی در زمینه‎ یادگیری زبان و یادگیری از طریق زبان را مورد توجه قرار می‌دهد. همچنین می‌بایست در طراحی برنامه درسی زبان‎شناسی تربیتی در ایران به سه قلمرو «یادگیری زبان»، «یادگیری علوم از طریق زبان»، و «نقش فرهنگی و تربیتی زبان» توجه کرد. راه‌حل اصولی برای گسترش این حوزه مطالعاتی در ایران تأسیس دوره‌های تحصیلات تکمیلی مأموریت‌گراست که بتوانند زمینه لازم را برای حل مسائل مشترک زبان و تعلیم و تربیت فراهم آورند.